Karczoch jest warzywem znanym już ze starożytnego Rzymu. Jest bogatym źródłem flawonoidów, posiada szerokie zastosowanie jako suplement diety.
Wątroba to główny narząd odtruwający naszego organizmu, jest nieustannie poddawana szkodliwemu działaniu różnych czynników zewnętrznych. Do najbardziej szkodliwych, prowadzących do trwałego uszkodzenia hepatocytów (marskość, żółtaczka, przewlekłe stany zapalne różnego pochodzenia), należy niewątpliwie zaliczyć postępującą chemizację życia codziennego (w tym również przyjmowanie dużych ilości substancji chemicznych w formie leków) oraz alkoholizm. Stąd też schorzenia tego organu zajmują uprzywilejowaną pozycję w szeregu chorób cywilizacyjnych. Bliższe dane, opisujące rolę wątroby w organizmie, leki roślinne (wyciągi, substancje czynne oraz preparaty lecznicze) wykorzystywane w hepatoterapii, zamieszczono w odnośnych opracowaniach .
Duże znaczenie, poza właściwościami leczniczymi, przypisuje się działaniu ochronnemu preparatów roślinnych podczas terapii lekami uszkadzającymi narządy miąższowe. Jednoczesne podawanie wyciągów roślinnych, zawierających substancje cytoprotekcyjne, może zwiększyć aktywność terapeutyczną tych leków oraz obniżyć szkody polekowe.
Właściwości lecznicze surowca zostały potwierdzone stosunkowo niedawno, mimo iż karczoch od wieków był stosowany w medycynie ludowej w leczeniu schorzeń wątroby oraz w zaburzeniach czynności wydzielniczej żołądka. Kliniczne i przedkliniczne badania potwierdziły terapeutyczne właściwości rośliny, szczególnie w zakresie działania żółciopędnego
i żółciotwórczego ( cholagogum i cholereticum), zaburzeń trawienia, w hipercholesterolemii oraz w zespole drażliwego jelita .
Obecnie surowiec jest wykorzystywany do produkcji preparatów leczniczych, stosowanych w stanach zapalnych pęcherzyka żółciowego, przewodów żółciowych, w niewydolności wątroby, kamicy żółciowej oraz w zaburzeniach przemiany tłuszczowej .
Konsekwentna analiza fitochemiczna surowców roślinnych o uznanej aktywności biologicznej, powiązana z wnikliwym badaniem farmakologii i immunologii wyizolowanych substancji, umożliwia badania zależności między strukturą chemiczną a działaniem farmakologicznym.
Publikowane prace eksperymentalne oraz przeglądy wyników badań farmakologicznych i klinicznych w latach 2000-2007 potwierdzają znane działanie hepatotropowe tego surowca oraz ujawniają nowe, interesujące właściwości lecznicze wydzielonych z nich związków.
Piśmiennictwo
Ożarowski A.: Wątroba - zapobieganie chorobom i leczenie sposobami naturalnymi. Portal Farmaceutyczno-Medyczny PFM.PL S.A. Copyright by PFM PL S.A. Warszawa 2006.
Mrozowski T.: Kamica żółciowa i metody jej leczenia. Cz. II. Wiad. Ziel. 2002,
Lutomski J., Kędzia B.: Ocena aktywności biologicznej roślin o działaniu adaptogennym. Post. Fitoter. 2000,
Ptasznik A.: Rola sylimaryny w zapobieganiu i leczeniu chorób wątroby. Post. Fitoter. 2004,
Gebhardt R.: Inhibition of cholesterol biosynthesis in primary cultured rat hepatocytes by artichoke ( Cynara scolymus L.) extracts. J. Pharmacol. Exp. Ther. 1998,
Comments